Τι συμβαίνει με τα Oscar;

[dropcap size=dropcap]Τ[/dropcap]ην ώρα που το Los Angeles φοράει τα καλά του και στολίζεται απ’ άκρη σ’ άκρη για την μεγάλη βραδιά, οι ψίθυροι που αμφισβητούν την ακεραιότητα της Ακαδημίας όλο και δυναμώνουν. Τελευταίο χτύπημα για τον θεσμό, οι κατηγορίες περί φυλετικών διακρίσεων. Μία άποψη μάλιστα που βρίσκει πολλούς υποστηρικτές από την ελίτ του αμερικάνικου κινηματογράφου.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Πολύ αρχή για την ακρίβεια.

Το ημερολόγιο γράφει 16 του Μάη στο έτος 1929. Το ξενοδοχείο Roosevelt του Hollywood γεμίζει σιγά-σιγά αστέρια του σινεμά. Οικοδεσπότης της βραδιάς, ο τότε πρόεδρος της Ακαδημίας Douglas Fairbanks. Η πρώτη τελετή απονομής των βραβείων Oscar είναι γεγονός χωρίς μάλιστα τηλεοπτική ή ραδιοφωνική κάλυψη. Τιμήθηκαν οι καλύτερες ταινίες των ετών 1927 & 1928, από μόλις 28 μέλη.

Ο Luis B. Mayer ήταν ο άνθρωπος που έριξε για πρώτη φορά την ιδέα στο τραπέζι. Γεννημένος στη Ρωσία, ο Αμερικανός παραγωγός λάτρευε το σινεμά και δεν άντεχε να βλέπει την τηλεόραση να του κλέβει την δόξα. Πράγματι, η είσοδος της μικρής οθόνης σε κάθε σπίτι και στην καθημερινότητα όλων, οδήγησε μοιραία στην κατακόρυφη πτώση του κινηματογράφου. Στόχος λοιπόν ήταν η αναγέννηση και η τόνωση του ενδιαφέροντος των ταινιών στη σκοτεινή αίθουσα. Η ιστορία απέδειξε ότι ο θεσμός όχι μόνο καθιερώθηκε, αλλά αποτέλεσε και γερά θεμέλια σε μία τελετή που λάμπει ακόμη και σήμερα, 87 χρόνια μετά.

Ότι ο λάμπει εξωτερικά είναι αδιαμφισβήτητο. Αλίμονο, από «χρυσάφι» είναι και το αγαλματίδιο (επιχρυσωμένο από χαλκό και κασσίτερο). Φλας αστράφτουν αδιάκοπα, all star ηθοποιοί σε κόκκινα χαλιά και ατελείωτη διαφήμιση, σε κάθε μέσο, φαίνεται πως πιάνουν τόπο.

Και από ουσία…;

Μια βράβευση που διεξάγεται ετησίως, είτε στα τέλη του Φλεβάρη είτε στις αρχές του Μάρτη, και τιμά ταινίες τις καλύτερες ταινίες του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Αυτό είναι με δυο λόγια τα Oscar. Παρόλα αυτά, είναι γεγονός ότι το 90% των ταινιών που πάνε για Άγαλμα, προβάλλονται ακριβώς πριν εκπνεύσει ο χρόνος.

«Μα γιατί συμβαίνει αυτό; Αφού πρόκειται για διαγωνισμό που αφορά φιλμ ολόκληρης της περιόδου..;».

Εύλογο ερώτημα, του οποίου η απάντηση κρύβεται κάτω από το πράσινο χαλί των δολαρίων. Βλέπετε τα μεγάλα στούντιο παραγωγής (20th Century Fox, Universal, Warner Bros κ.ο.κ) έχουν επιλέξει καιρό πριν τα φιλμ που θα ρίξουν στην κούρσα των Oscar. Μπορείτε να πάρετε γεύση και από τις φετινές υποψηφιότητες. Πέραν το Mad Max, οι υπόλοιπες ταινίες προβλήθηκαν μέσα στο χειμώνα και μάλιστα οι περισσότερες ακόμη παίζονται στις σκοτεινές αίθουσες. Επομένως είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι κυνηγοί των Χρυσών Αγαλμάτων είναι προ πολλού επιλεγμένοι από.. «ανώτερες δυνάμεις».

Η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών & Επιστημών αναλαμβάνει από εκεί και πέρα να σηκώσει το βαρύ φορτίο της εκλογής του νικητή.

Πως προκύπτει Νικητής;

Κι αφού είδαμε, περιεκτικά, πως πλησιάζουν το Dolby Theatre οι συμμετέχοντες, ας δούμε πως πατούν, τελικά, στο κόκκινο χαλί.

Για την ανάδειξη των υποψηφίων λοιπόν οι κανόνες έχουν ως εξής: Κάθε κλάδος ψηφίζει αποκλειστικά και μόνο τα του κλάδου του καθώς και τις πέντε Καλύτερες Ταινίες. Όπερ και σημαίνει ότι οι σκηνοθέτες ψηφίζουν αυτούς που θέλουν διεκδικητές για την Καλύτερη Σκηνοθεσία. Οι σεναριογράφοι για τους σεναριογράφους κ.ο.κ. Plus την κατηγορία της Ταινίας που ισχύει για όλους. Όσον αφορά τους Παραγωγούς της Ακαδημίας, ψηφίζουν μόνο την πεντάδα της Καλύτερης Ταινίας. Με αυτόν τον τρόπο συμπληρώνονται οι υποψηφιότητες σε κάθε κατηγορία.

Την ώρα της ανάδειξης του νικητή εντούτοις, οι συνθήκες αλλάζουν. Κάθε μέλος της Ακαδημίας από οποιοδήποτε κλάδο κι αν προέρχεται, ψηφίζει σε όλες τις κατηγορίες. Αυτή, άλλωστε είναι και η φιλοσοφία των Όσκαρ. Το να ξεχωρίζει ο κάθε ένας από τη δική του οπτική και σύμφωνα με την εξειδικευμένη πείρα του τα σημαντικότερα κινηματογραφικά επιτεύγματα της χρονιάς και στη συνέχεια να καταλήγουν όλοι μαζί στους Καλύτερους της Χρονιάς.

Τι εστί Ακαδημία;

Η Ακαδημία αριθμεί περισσότερα από 6500 μέλη με δικαίωμα ψήφου. Υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνει κάποιος μέλος της κορυφαίας κινηματογραφικής «λέσχης». Ο ένας είναι με την ύψιστη νίκη του θείου Όσκαρ. Η βράβευση κάποιου ηθοποιού, σκηνοθέτη, σεναριογράφου, κτλ. σημαίνει αυτόματα και την άμεση εγγραφή του στα επίσημα «καταστατικά» της Ακαδημίας Κινηματογράφου με δικαίωμα ψήφου. Η άλλη οδός ακολουθεί μια πιο τυπική διαδικασία και αφορά κυρίως δημοσιογράφους ή κινηματογραφιστές που θέλουν να έχουν λόγο στην ανάδειξη του νικητή. Κάποιος λοιπόν που ασχολείται επαγγελματικά με τον κινηματογράφο, είναι αναγκαίο να έχει στο βιογραφικό του τουλάχιστον 3 ταινίες με το όνομά του στα credits. Στη συνέχεια πρέπει να συμπληρώσει την αίτηση εγγραφής και δύο-τουλάχιστον- μέλη να εισηγηθούν για εκείνον. Αν τελικώς τηρηθούν οι παραπάνω προϋποθέσεις, τότε ο εν λόγω καλλιτέχνης γίνεται μέλος, αποκτώντας όλα τα προνόμια που προσφέρει η Ακαδημία.

Επιπλέον, είναι αλήθεια ότι το δικαίωμα ψήφου εφόσον αποκτηθεί δύσκολα χάνεται. Τι σημαίνει αυτό; Τα μέλη της Ακαδημίας μπορούν ψηφίζουν ισόβια. Ή τουλάχιστον όσο είναι καλλιτεχνικά ενεργοί, διότι υπάρχουν και αυτοί που προτιμούν τον δρόμο της «συνταξιοδότησης».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε μέλος παραμένει στα Όσκαρ εσαεί, με την ιδιότητα την οποία είχε εγγραφεί αρχικά. Αστραφτερό παράδειγμα αποτελεί η Angelina Jolie. Βραβεύτηκε το 2000 για την σπουδαία ερμηνεία της στο Girl, Interrupted με Όσκαρ Ά Γυναικείου Ρόλου. Πλέον έχει αναστείλει την υποκριτική της ιδιότητα και κάθετε μόνο στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Όπως και να’ χει όμως, θα συνεχίζει να ψηφίζει από τον κλάδο των ηθοποιών.

Τι συμβαίνει στα Όσκαρ σήμερα;

Μερικές μέρες πριν την τελετή η Ακαδημία, δικαίως, δέχεται σφοδρή κριτική.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, τα μέλη της κινηματογραφικής Ακαδημίας είναι αυτή τη στιγμή κατά 76% άνδρες και κατά 93% λευκοί. Είναι πρωτοφανές η Ακαδημία να αναφέρεται στην εθνική και φυλετική σύνθεση των μελών της, την οποία κρατούσε έως τώρα μυστική.

Μια άλλη κρίσιμη αλλαγή που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Ακαδημία είναι ότι τα νέα μέλη της θα έχουν δικαίωμα ψήφου μόνο για δέκα χρόνια και όχι πλέον ισοβίως και το δικαίωμα αυτό δεν θα ανανεώνεται παρά μόνο αν τα μέλη είχαν κινηματογραφική δραστηριότητα στη διάρκεια της δεκαετίας αυτής.

Ισόβιο δικαίωμα ψήφου θα αποκτά κάποιος μόνο έπειτα από τρεις δεκαετίες δραστηριότητας στη βιομηχανία ή αφού πέτυχε να είναι υποψήφιος ή να κερδίσει ένα Όσκαρ. Αλλαγές ανακοινώθηκαν και το μόνο που μένει είναι να τις δούμε στην εφαρμογή.

Ήδη πολλές προσωπικότητες του κινηματογράφου αποφάσισαν να μην παραστούν στην τελετή απονομής των βραβείων στις 28 Φεβρουαρίου, ανάμεσά τους ο σκηνοθέτης Spike Lee που έλαβε φέτος ένα τιμητικό Όσκαρ για τη σταδιοδρομία του, καθώς και οι ηθοποιοί Will Smith και η σύζυγός του Jada Pinkett Smith. Ίσως τελικά να χρειάζεται μία «λαμπερή» αποχή ώστε να ληφθεί το μήνυμα από μία Ακαδημία που μοιάζει τελείως εκτροχιασμένη και καθόλα επαναλαμβανόμενη.

Η 88η απονομή ξημερώνει σε μερικά 24ωρα, το κόκκινο χαλί σιγά-σιγά ξεδιπλώνει και το Χρυσό Άγαλμα έχει στηθεί έξω από το Dolby Theatre, αντανακλώντας στην όψη του το βαθύ πράσινο του δολαρίου.