Οι κινηματογραφικοί μονόλογοι (και όχι μόνο) που μας καθήλωσαν

Στο θέατρο, μπορούμε να πούμε ότι οι μονόλογοι, αποτελούν την υπέρτατη υποκριτική πρόκληση για κάθε ηθοποιό. Είναι η στιγμή που είσαι μόνος στο σανίδι, εσύ και ο κάθε θεατής και υποκρίνεσαι! ΛΑΘΟΣ! Είσαι ο ρόλος.

Στο χέρι σου είναι να μπεις τόσο μέσα στο ρόλο, ώστε να δημιουργήσεις κάτι το μοναδικό, κάτι το εμβληματικό, κάτι το υπέροχο. Για όποιον δεν έχει πάει θέατρο, θα τον συμβούλευα να ξεκινήσει να πηγαίνει να παρακολουθεί παραστάσεις που πρωταγωνιστούν εμβληματικοί θεατρικοί ηθοποιοί (Τσακίρογλου, Αντωνίου, Καταλειφός κλπ). Μην το αμελήσετε σε καμία περίπτωση. Αν και σινεφίλ, η διαφορά είναι πραγματικά τεράστια σε υποκριτική αξία σε σχέση με τον κινηματογράφο. Κλείνω αυτήν την τεράστια παρένθεση, καθότι το θέμα μας είναι οι κινηματογραφικοί μονόλογοι.

Αν και οι θεατρικοί μονόλογοι είναι απείρως καλύτεροι από τους κινηματογραφικούς (κατά τη γνώμη μου λόγω απόστασης κοινού-θεατών αλλά και αξίας ηθοποιών) υπάρχουν κάποιοι κινηματογραφικοί μονόλογοι που δικαίως έχουν μείνει στην ιστορία, αφού καθήλωσαν τους θεατές, τους έκαναν να ανατριχιάσουν, και ενίοτε να σκεφτούν ή να προβληματιστούν. Σε κάθε περίπτωση, φύση του μονολόγου είναι να βγάζει κάτι το διαφορετικό στον κάθε έναν. Και εδώ είμαι εγώ να παρουσιάσω κάποιους αξιομνημόνευτους που έχουν μείνει στην ιστορία.

Η επιλογή έχει γίνει από εμένα, συνεπώς είναι από ταινίες που είτε έχω δει είτε έχω ακούσει, οπότε μην κράζετε αν λείψει κάποιος μονόλογος που ξέρετε και είναι εξίσου καλός. Μπορείτε να γράψετε στα comments κάποιες δικές σας επιλογές ή κάποια παράλειψή μου.

Αρχικά θα ξεκινήσουμε με έναν από τους καλύτερους ηθοποιούς όλων των εποχών στο αμερικάνικο κινηματογράφο. Ναι, καλά καταλάβατε, εννοώ τον:

Al Pacino

Έχει να επιδείξει πολλούς μονολόγους, καθότι οι σκηνοθέτες του Χόλιγουντ προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο το υποκριτικό του ταλέντο. Σε κάποιες ταινίες, οι μονόλογοι που έκανε δεν είχαν καν λόγο ύπαρξης αλλά υπάρχουν πραγματικά κάποια διαμάντια στην καριέρα του. Ένα από αυτά είναι το Scent of a woman.

Γενικότερα ο Lt. Col. Frank Slade είναι από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες στο χώρο του κινηματογράφου. Στην συγκεκριμένη ταινία ο Al Pacino απλά ζωγραφίζει έχοντας έναν από τους αγαπημένους μου μονόλογους. Και αν στη δίκη στο Πανεπιστήμιο κάποιος θεωρεί ότι είναι υπερβολικός (κάποιοι όντως το πιστεύουν αυτό) έχω να τους αντιπαραθέσω την εικόνα, η οποία δείχνει από μόνη της τι εστί καλός μονόλογος.

Μια ακόμα ταινία στην οποία ο Pacino έχει έναν ακόμα καλό μονόλογο, είναι το Devil’s Advocate. Η ταινία κατά τη γνώμη μου είναι πολύ μέτρια, αλλά ο συγκεκριμένος μονόλογος είναι αρκετά καλός.

Βέβαια, αν και πολύ καλοί μονόλογοι, δεν είναι καν οι αγαπημένοι μου του Pacino και ούτε καν οι αγαπημένοι μου γενικά. Αρχικά, όπως προανέφερα όταν μιλάμε για μονόλογο, το θέατρο είναι αξεπέραστο. Επομένως, τα θεατρικά έργα έχουν φύσει απλησίαστους μονολόγους. Οπότε πώς θα μπορούσε να λείπει ο μονόλογος του Al Pacino στην διασκευή του σεξπιρικού έργου: Merchant of Venice

Ο Shylock είναι ένας από τους σημαντικότερους χαρακτήρες στην ιστορία του θεάτρου. Αυτός ο αντιπαθής Εβραίος, τσιγκούνης όσο κανείς, έχει έναν από τους κορυφαίους μονολόγους. Δείτε λοιπόν την απόδοση του Al Pacino σε αυτόν τον μονόλογο:

https://www.youtube.com/watch?v=DPCwtHcRXgY

Patrick Stewart

Αναφέρομαι σε έναν εκπληκτικού βεληνεκούς ηθοποιό, ο οποίος είναι πραγματικά υποδειγματικός σε ό,τι κάνει. Αρχικά θα παραθέσω τον ίδιο ακριβώς μονόλογο του «Εμπόρου της Βενετίας» σε ένα μάθημα υποκριτικής που παραδίδει, όχι με έναν αλλά με τρεις διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με τις ερμηνείες που μπορεί κανείς να δώσει στον Shylock:

Νομίζω ότι η διαφορά ποιότητας είναι τουλάχιστον εμφανής. Γενικά ο συγκεκριμένος ηθοποιός έχει ασχοληθεί πολύ με το σεξπιρικό δράμα. Στην σύγχρονη απόδοση του επίσης σεξπιρικού «Μάκβεθ» έχει ακόμα έναν συγκλονιστικό μονόλογο:

Ότι και να πει γενικά κανείς για αυτόν τον ηθοποιό είναι λίγο. Αλλά στον συγκεκριμένο πολύ γνωστό μονόλογο του Μάκβεθ, ζωγραφίζει πραγματικά ένας ακόμη ηθοποιός θεάτρου, ο οποίος έχει περάσει πολλάκις από το Χόλιγουντ, ο οποίος μάλιστα τυχαίνει να είναι και κολλητός φίλος του προαναφερθέντος. Ναι, σωστά καταλάβατε.

Ian Mc Kellen

Τι να πούμε για αυτόν τον ηθοποιό; Είναι ο Magneto και ο Gandalf. Αυτό τα λέει όλα! Καλά εντάξει, δεν είναι και οι πλέον εντυπωσιακοί ρόλοι από άποψη ερμηνείας, αλλά είναι δυνατοί ρόλοι, και για να μπορέσεις να είσαι τόσο εμβληματικός όταν τους υποδύεσαι, σημαίνει ότι το ταλέντο ρέει άφθονο μέσα σου. Για να μην αναφέρω το γεγονός ότι πλέον όταν μιλά ή σκέφτεται κανείς αυτούς τους χαρακτήρες, έχει την φάτσα του πάνω. Αυτόματα. Όπως προανέφερα όμως, στο παρόν άρθρο μιλάμε για μονολόγους. Ορίστε λοιπόν, ο ίδιος μονόλογος του Μάκβεθ στην αγαπημένη μου εκτέλεση:

Οι εκφράσεις στο πρόσωπο, ο τόνος της φωνής, το βλέμμα. Όλα είναι ανατριχιαστικά.

Anthony Hopkins

Δεν θα μπορούσε να λείψει από το άρθρο αυτός ο ηθοποιός. Ποιος από μας δεν έχει κλείσει τα μάτια του, δεν έχει σφίξει τα σεντόνια ή τα καλύμματα του καναπέ οπού καθόμαστε, μπροστά στο ρεσιτάλ ηθοποιία του στην «Σιωπή των αμνών»; Μια ταινία που άλλαξε τον όρο του αστυνομικού θρίλερ. Τόσο πιστευτός, τόσο αληθοφανής, τόσο σαρδόνιος σε έκανε πραγματικά να αναρωτιέσαι: Πάει όντως στα καλά του ή σκοτώνει κόσμο; Όχι ο Lecter, αλλά ο Hopkins. Αλλά έχει σημασία; Ήταν ταυτόχρονα και τα δύο. Ήταν ο Lecter. Το ’βλεπες στο βλέμμα του. Το άκουγες στην φωνή του. Δεν με πιστεύετε; Δείτε αυτό και αποφανθείτε μετά.

Όλη η ταινία βέβαια, και όχι μόνον αυτός ο μονόλογος αποδεικνύει όσα ανέφερα, οπότε προτείνω ανεπιφύλακτα, να δείτε την ταινία, ακόμα κι αν σας φαίνεται παλιά. Είναι άψογη σε κάθε επίπεδο.

Robert De Niro

Γενικά ο De Niro δεν μου αρέσει πολύ σαν ηθοποιός. Μου φαινόταν πάντα πολύ υπερεκτιμημένος. Παρόλα αυτά, δεν θα μπορούσα να κλείσω τα μάτια μπροστά σε κάποιες εκπληκτικές ερμηνείες που έχει κάνει όπως το 1900 του Bertolucci, το Deer Hunter του Cimino και το Taxi Driver του Scorsese. Μάλλον, τώρα που το σκέφτομαι, θα μπορούσα ευκολότερα να πω ότι απλά έχει κάνει πολύ ατυχείς επιλογές στις ταινίες που έχει συμμετάσχει. Σε κάθε περίπτωση, ο γνωστός σε όλους μονόλογος μπροστά στον καθρέφτη,  στο Taxi Driver δεν θα μπορούσε να λείπει σε καμία των περιπτώσεων από την λίστα:

https://www.youtube.com/watch?v=-QWL-FwX4t4

Robin Williams

Ένας ακόμη παρεξηγημένος ηθοποιός, ο οποίος επίσης έχει κάνει πολλές κακές επιλογές. Είναι λυπηρό, το γεγονός ότι πρέπει να πεθάνει κάποιος, για να εκτιμηθεί το ταλέντο του, και ο Robin Williams είναι ένα κλασικό παράδειγμα αυτής της τραγικής αλήθειας. Ο ηθοποιός αυτός, έχει προσφέρει πολύ σημαντικές ταινίες. Κοινό χαρακτηριστικό τους; Έχουν κάτι να σε διδάξουν. Και άλλοι ηθοποιοί στην λίστα μας, έχουν πρωταγωνιστήσει σε εκπληκτικές ταινίες.

Αλλά τι έχουν να μας πούνε; Εσύ, ως θεατής, τι αποκομίζεις από αυτές πέρα από μια εκπληκτική ερμηνεία ή ένα καλό σενάριο; Στην συγκεκριμένη περίπτωση του Robin Williams, σε πλήθος ταινιών του έχει να σε διδάξει πολλά. Άδραξε τη στιγμή, σου λέει στον «Κύκλο των χαμένων ποιητών». “Carpe Diem”. Τέχνη, έρωτας, προοπτική. Όλα αυτά μαζί σε έναν εξαιρετικό μονόλογο στο “Good will hunting” , τον οποίο θα σας παραθέσω αμέσως τώρα:

Εκπληκτικός μονόλογος. Μπορεί να μην ξεχειλίζει ταλέντο και υποκριτική φανφάρα και υπερβολή, όπως άλλοι, αλλά ξεχειλίζει συναίσθημα. Δες τον αρκετές φορές. Έχεις πολλά να μάθεις και να δεις. Για αυτό λοιπόν εγώ λέω ότι ο Robin Williams είναι ο μοναδικός ηθοποιός-δάσκαλος που έχει να επιδείξει το Hollywood.

Jack Nicholson

Χμμμ! Αυτός ο ηθοποιός είναι από τους πιο ξεχωριστούς των τελευταίων ετών στο Hollywood. Αυτό που λέμε, παλαιάς κοπής ηθοποιός. Θαρρείς πως έχει βγει από την film-noir δεκαετία του ’50, και έχοντας πρωταγωνιστήσει σε πολλές τέτοιου τύπου ταινίες (China Town, One flew over the cuckoo’s nest), δεν έχει να επιδείξει πολλούς μονολόγους. Ημίτρελος καθώς είναι, συνήθως παίζει ακραίους χαρακτήρες. Τρελούς, σκληρούς, παρανοϊκούς, με περίεργο κώδικα τιμής και ιδιόμορφο χιούμορ. Αν συνδυάσουμε όλα αυτά, ένας από τους χαρακτήρες που θα προκύψει είναι ο συνταγματάρχης Nathan R. Jessep που είναι πρωταγωνιστής στο “A few good men” και ο οποίος έχει έναν αξιομνημόνευτο μονόλογο. Όχι, κάτι το ιδιαίτερο.

https://www.youtube.com/watch?v=5j2F4VcBmeo

Για το τέλος έχω αφήσει τρεις εκπληκτικούς ηθοποιούς, που έχουν κάνει τους αγαπημένους μου μονολόγους:

Marlon Brando

Η περίπτωση αυτού του ηθοποιού είναι κάπως περίεργη. Πρόκειται για έναν ηθοποιό που στα νιάτα του υπήρξε sex-idol, παίζοντας σε αρκετές χαζοταινίες εκείνης της εποχής, αλλά παρ’ όλα αυτά είχε τεράστιο ταλέντο, το οποίο φάνηκε τόσο στο θέατρο, όπου έπαιζε άψογα σεξπιρικούς ρόλους, όσο και στον κινηματογράφο, όπου υποδύθηκε εμβληματικές φυσιογνωμίες. Και αυτός περισσότερο θεατρικός ηθοποιός, θα έλεγα, καθότι το όλο στήσιμό του και το ύφος του παραπέμπει σε παράσταση στο σανίδι. Δύο μονόλογοι, που έχει κάνει, έχουν μείνει στην ιστορία.

Μπόρεσα να βρω μόνον τον έναν, και συγκεκριμένα από την ταινία “Last tango in Paris”, η οποία πρόκειται για μια ερωτική κατά βάση ταινία. Ο μονόλογος εκτυλίσσεται δίπλα στο φέρετρο της νεκρής γυναίκας του πρωταγωνιστή, και αποτελεί έναν από τους πιο έντονα συναισθηματικούς μονολόγους στην ιστορία του κινηματογράφου:

ΥΓ. Ο δεύτερος μονόλογος που σας ανέφερα είναι από την ταινία “Apocalypse Now”, και πρόκειται για τον γνωστό “Horror-speech”. Πρόκειται για έναν επίσης ανατριχιαστικό μονόλογο, τον οποίο δεν μπόρεσα να βρω αποσπασματικά. Οπότε θα σας συμβούλευα να δείτε την ταινία, οπωσδήποτε καθότι είναι εκπληκτική. Για την ιστορία ένα μέρος του soundtrack έχει γίνει από τους Doors.

Hugo Weaving

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εσάς θα αναρωτηθείτε ποιος είναι αυτός. Θα σας απαντήσω με κάποια ονόματα: Agent Smith, Ellrond, V, Red Skull. Νομίζω το πιάσατε το υπονοούμενο. Πολύ αγαπημένος μου ηθοποιός, με άφθονο ταλέντο. Άλλη μια ρητορική ερώτηση! Πού έγκειται η δυσκολία ενός καλού μονολόγου; Στο να καταφέρεις να κάνεις τον θεατή σου, με την φωνή σου, το ύφος, τα χαρακτηριστικά του προσώπου σου, το βλέμμα σου να πειστεί, να ανατριχιάσει. Στον κορυφαίο μονόλογο του V, αυτή η ηθοποιάρα τα κάνει όλα αυτά με τίποτα άλλο πέρα από την φωνή του. Πώς; Μα φυσικά φορώντας μάσκα. Είναι τέτοιος ο χρωματισμός, τέτοια η ένταση, τόσο το πάθος που απλά ανατριχιάζεις.

Αλλά ας απαντήσει και η σκηνή από μόνη της. Αλλά όχι η σκηνή, αλλά οι σκηνές, καθότι η ταινία έχει τρεις τέτοιους μονολόγους.

ΥΓ. Παρατηρήστε ότι όλες οι λέξεις ξεκινούν από το γράμμα V στην πρώτη σκηνή!

Είναι από τις καλύτερες στιγμές κατά τη γνώμη μου, όχι μόνο του comic-filming , αλλά και γενικότερα του δυτικού κινηματογράφου. Ουυυφ! Πάλι ανατρίχιασα. Αυτή είναι η μαγεία του σινεμά. Να σε κάνει να ανατριχιάζεις με λίγες αράδες.

Charlie Chaplin

Κατά την γνώμη μου, ο καλύτερος μονόλογος στην ιστορία έχει γίνει από αυτόν εδώ τον ανθρωπάκο. Ο κύριος αυτός, αν και ο ομιλών κινηματογράφος είχε γίνει πολύ της μόδας ήδη από το 1930, επέλεξε για μια δεκαετία ακόμα να συνεχίσει να υπηρετεί τον βουβό κινηματογράφο. Ο Σαρλο, έκανε αμέτρητους μικρούς και μεγάλους να ξεκαρδίζονται στα γέλια. Το 1940, σε μια δύσκολη περίοδο για την Ευρώπη, Ο Chaplin αποφασίζει ότι έχει κάτι να πει.

Σκηνοθετεί, γράφει και παίζει στην πρώτη του μη βουβή ταινία, και λέει απλά τα πάντα. Ευαίσθητος, ανατριχιαστικός, έξυπνος, συγκινητικός, ουσιαστικός, αντιπολεμικός, αυτός ο μονόλογος χτυπά κατευθείαν στο κόκαλο. Τα γραπτά μένουν λένε. Όμως επίσης λένε ότι : Έπεα πτερόεντα δηλαδή αυτός ο μονόλογος πέταξε προς όλες τις κατευθύνσεις που αντιστέκονταν στον Άξονα, και προβλημάτισε αλλά και γέμισε ελπίδα τους πάντες. Αδιαμφισβήτητα, ό,τι πιο σημαντικό, πιο εμβληματικό έχει γεννήσει η έβδομη τέχνη. Αυτό είναι τέχνη. Δεν θα πω τίποτα άλλο γιατί ό,τι και να πω θα τον υποτιμήσω βαθύτατα. Τίποτα άλλο. Δείτε! Προβληματιστείτε! Αφουγκραστείτε! Νιώστε! Αυτό δεν είναι τέχνη. Είναι Τέχνη!

Προφανώς, υπάρχουν σίγουρα και άλλοι μονόλογοι που για κάποιους από εσάς ξέχασα. Θέλω λοιπόν να τονίσω τα εξής: Πρώτον μιλάμε για προσωπικές μου επιλογές. Οπότε και για ταινίες που έχω δει. Επίσης αναφέρομαι σε αντρικούς μονολόγους, θα υπάρξει σύντομα αντίστοιχο άρθρο με γυναικείους μονολόγους, που έχουν μείνει στην ιστορία. Θα ήμουν κάτι παραπάνω από ευχαριστημένος αν γράφατε από κάτω και τις δικές σας επιλογές, πού συμφωνείτε και πού διαφωνείτε.