Marvel, από τη χρεοκοπία στην κορυφή!
Όπως πολλοί μεγάλοι κολοσσοί αντιμετωπίζουν δύσκολες στιγμές, στιγμές που φαντάζουν σα σκοτεινή έκβαση comic book, όπου οι ήρωες έχουν πέσει στα γόνατα και η τύχη των πάντων είναι στα χέρια των villains ενώ όλα χάνονται, έτσι συνέβη και με τη Marvel το χειμώνα του 1996.
Μιλάμε για μια εταιρεία όπου από τη δεκαετία του ’60 μέχρι τη δεκαετία του ’80, συγκλόνισε το κόσμο με ιστορίες του Spider-Man, των Fantastic Four, του Captain America και πολλών ακόμα. Αποτέλεσμα; Μέχρι τις αρχές του ’90 είχε πιάσει το peak της επιχειρηματικά. Έλα όμως που με μια σειρά κακών και χαζών αν μη τι άλλο διαχειρίσεων, έπεσε κατακόρυφα η μετοχική της αξία. Μετοχές που άξιζαν 35,75 δολάρια η καθεμία το 1993, τρία χρόνια αργότερα είχαν πέσει στα 2,37 δολάρια! Προφανώς μετά απ’ αυτό, ακολούθησε μια μεγάλη μανούρα από μια μερίδα πάμπλουτων επενδυτών και το μέλλον της Marvel, για πρώτη φορά φάνταζε αβέβαιο.
Όμως, κάπου στη πορεία, η εταιρεία κατάφερε να ορθοποδήσει και να βγει νικήτρια από αυτή τη μάχη ανάμεσα στους κουστουμάτους. Το αποτέλεσμα ήταν να εξελιχθεί σε ένα μεγαθήριο μια δεκαετία αργότερα και σήμερα να τη γνωρίζουν μέχρι και οι πέτρες. Θα φτάσουμε και εκεί παρακάτω.
Envoy of a dark era
Το 1993 όταν όλα φάνταζαν τόσο ροζ και ανέμελα με την εταιρεία απολύτως υγιή, ο δημιουργός του Sandman, Neil Gaiman, μπροστά σε 3,000 κοκορόμυαλους έδωσε μια ομιλία όπου λίγοι ήθελαν να ακούσουν, λέγοντας μια μεγάλη αλήθεια.
Δήλωσε πως η επιτυχία του κάθε comic book, ήταν μια φούσκα. Μια φούσκα η οποία δημιουργήθηκε πείθοντας τους fans να αγοράζουν πολλά αντίτυπα συλλεκτικών και καλά εκδόσεων, περιμένοντας πως κάποτε θα αξίζουν μια περιουσία. Συγκεκριμένα παρομοίασε αυτή τη τάση με ένα περιστατικό του 17ου αιώνα, όπου οι βολβοί τουλίπας είχαν πάρει τρομακτική αξία και ξαφνικά μια ωραία μέρα η τιμή τους έπιασε πάτο, με αποτέλεσμα να βυθίσει την αγορά. Όπως είπε: «Μπορείτε να πουλήσετε τα ίδια comics σε ένα άτομο, ειδικά αν τους πείσετε πως επενδύουν χρήματα για μεγαλύτερα κέρδη στο μέλλον, αλλά πουλάτε φούσκες και τουλίπες και μια μέρα οι φούσκες θα σκάσουν και οι τουλίπες θα σαπίσουν στην αποθήκη».
Η φούσκα που περιέγραψε ο Gaiman, είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πιο πρίν, όταν τα comics από ένα product το οποίο αγόραζε ο κάθε γονιός για το παιδί του, μετατράπηκαν σε αντικείμενα υψηλής αξίας για το κάθε συλλέκτη που είχε μεγαλώσει με αυτά. Το 1980 περίπου η συλλογή comic book είχε γίνει mainstream, κεντρίζοντας μέχρι και το ενδιαφέρον των media, όπου γινόταν λόγος για τη χρυσή εποχή του comic και τις πωλήσεις τους για χιλιάδες δολάρια.
Οι εκδότες φυσικά πόνταραν σε αυτή τη μανία, δημιουργώντας περίεργα και γυαλιστερά εξώφυλλα, με σκοπό να χτυπάνε στο μάτι. Φυσικά οι συλλέκτες αλλά και άτομα που περίμεναν να πάρουν τα λεφτά τους πίσω και με το παραπάνω, στοκάρανε μέχρι αηδίας και το ένα ράφι άδειαζε μετά το άλλο.
Πάμε λίγο πιο πίσω όμως.
Ο Gaiman προέβλεψε σωστά. Οι πωλήσεις σε comics και κάρτες το διάστημα μεταξύ 1993 – 1996, έπεσαν σε απελπιστικό σημείο
Ron Perelman, η αρχή του κακού
Με όλη αυτή την επιτυχία, λογικό ήταν η αγαπημένη μας εταιρεία να πέσει στην αντίληψη του επιχειρηματία Ron Perelman και να την αγοράσει το 1989 από τη New World Pictures, για το ποσό των 82,5 εκατομμύριων δολάριων.
Μέσα σε δύο χρόνια, η Marvel βρισκόταν στη χρηματιστηριακή αγορά και ο Ron άρχισε να το παίζει κουβαρντάς. Αγόρασε μετοχές της εταιρείας Toybiz, έπαιξε μπάλα με μερικές εταιρείες για trading card games, αυτοκόλλητα panini και στολές για διανομή, μαζί με άλλα πολλά καπετανιλίκια. Όλα αυτά απ’ ότι λέγεται, έφτασαν το ποσό των 700 εκατομμυρίων για τη Marvel!
Αρχές του ’90 λοιπόν, όλα να φαντάζουν άψογα με το ένα έπος να διαδέχεται το άλλο, βλέπε Spider-Man, X-Men κτλ. Ξεκινά και το ύπουλο κόλπο με τη κυκλοφορία του X-Force, όπου κάθε αντίτυπο είχε από μία συλλεκτική κάρτα και αν ο εκάστοτε συλλέκτης τις ήθελε όλες, έπρεπε να αγοράσει αρκετές κόπιες του ίδιου τεύχους. Μιλάμε για κατάσταση να αγοράζουν καμιά δεκαριά κόπιες για να μαζέψουν τις κάρτες, να ανοίγουν τη μία για να τη διαβάσουν και τα υπόλοιπα στη κάβα για τα μελλοντικά λεφτά που δε θα δουν (θέλατε να βγάλετε και φράγκα από τα comics κακομοίρηδες).
Και ξάφνου… ΜΠΟΥΜ! Ο Gaiman προέβλεψε σωστά. Οι πωλήσεις σε comics και κάρτες το διάστημα μεταξύ 1993 – 1996, έπεσαν σε απελπιστικό σημείο. Η Marvel πλέον δεν ήταν ο άφθαρτος κολοσσός.
Ο τότε chairman και CEO της Marvel, Scott Sassa, είχε δηλώσει πως όταν άρχισαν όλα να καταρρέουν δε πίστευαν στα μάτια τους. Ήταν λες και ότι μπορούσε να πάει στραβά, απλά πήγαινε και ας είχε απειροελάχιστες πιθανότητες.
Αρκετοί στην εταιρεία εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους και δήλωναν ανοιχτά πως οι τακτικές του Perelman, έθεσαν σε κίνδυνο την ύπαρξη της Marvel. Βλέπετε, ένα από τα μεγάλα λάθη του Perelman, ήταν η αντίληψη πως με το να αυξήσει τις τιμές, οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί της Marvel, θα ακουμπούσαν μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους για τα αγαπημένα τους comics, κάτι το οποίο γύρισε boomerang.
Φυσικά και είχε τα νούμερα πωλήσεων να υποστηρίζουν τη θεωρία του, αλλά έκανε το λάθος να τάζει στους επενδυτές επεκτάσεις και μεγαλύτερη αύξηση των τιμών, με αποτέλεσμα από τις αρχές του ’93 οι τακτικές του να διώχνουν όλο και περισσότερους fans με τις πλέον τσουχτερές τιμές και αμφιβολίες όσων αφορά τη ποιότητα.
Φταίει ή όχι εξ ολοκλήρου, η ζημιά είχε γίνει. Οι πωλήσεις είχαν πέσει κατά 70% και μέχρι και ο ίδιος παραδέχτηκε πως δε μπορούσε να φανταστεί το σκοτεινό μέλλον που προέβλεπε ο Gaiman στην ομιλία του.
Η μάχη στα δικαστήρια
Μέχρι το 1995 η Marvel, δεν ήξερε τι χρωστούσε. Στη προσπάθεια του να σώσει τη κατάσταση, ο Perelman, αποφάσισε τη δημιουργία των Marvel Studios, ελπίζοντας πως η μεταφορά των ηρώων στη μεγάλη οθόνη, θα σώσει τη κατάσταση. Για να το κάνει αυτό, σχεδίαζε να αγοράσει τις υπόλοιπες μετοχές της ToyBiz και να τη συγχωνεύσει με τη Marvel, δημιουργώντας μια ισχυρότερη εταιρεία.
Οι μέτοχοι διαφωνούσαν, θεωρώντας πως μία τέτοια κίνηση, θα ήταν τεράστιο πλήγμα στις τιμές των μετοχών από μεριάς της Marvel. Έτσι, το λαμόγιο ο Perelman, δήλωσε πτώχευση, αποκτώντας τη δύναμη να αναδιοργανώσει τη Marvel, χωρίς τη συναίνεση των μετόχων.
Μετά και απ’ αυτή τη κίνηση, ξεκίνησε η μάχη για τη κυριαρχία, όπου έγινε και το σώσε με τον επενδυτή Carl Icahn να αντιτίθεται στον Perelman και να φτάνουν στα δικαστήρια.
Η μάχη τελείωσε το 1998, και το αποτέλεσμα της, παίζει να μη το είχε προβλέψει κανένας. Η ToyBiz και η Marvel συγχωνεύτηκαν, αλλά αμφότεροι Icahn και Pererlman, πήραν πόδι κατά τη διαδικασία, όπως επίσης και άτομα τα οποία είχαν σχέση με τον δεύτερο, σαν τον CEO της εταιρείας Scott Sassa ας πούμε.
Εκδιώχθηκαν από δύο στελέχη της ToyBiz, τους Isaac Perlmutter και Avi Arad. Με τον Scott Sassa μακριά, ονομάτησαν καινούργιο CEO τον 55 ετών Joseph Calamari, που ήταν με την εταιρεία από τις αρχές του 80.
Με τη λήξη αυτής της ίντριγκας, η Marvel ήταν πλέον έτοιμη να εστιάσει στο στόχο που είχε από το ’80, να μεταφέρει τους ήρωες της στη μεγάλη οθόνη.
«Χαρίζαμε τα διαμάντια της εταιρείας μας»
Η δύσκολη επάνοδος
Τσάκαλος ο Avi Arad, CEO στη ToyBiz, επέβλεπε προσωπικά τη παραγωγή action figures της Marvel, έκανε τον θρυλικό Stan Lee κεφαλή των Marvel films, executive producer στην animated σειρά των X-Men και κατάφερε συμφωνία με τη 20th Century Fox για ταινία X-Men.
Ο παλίκαρος, όπως και δήλωσε, έδινε μάχη να τους πείσει εκεί στο Hollywood να ανοίξουν τα στραβά τους και να δουν τι διαμάντια έχουν μπροστά τους.
Τέλη του ’90, η Marvel άρχισε να πατά στα πόδια της, με το Blade να πηγαίνει πολύ καλά και να κάνει 70 εκατομμύρια είσπραξη και τη παραγωγή των X-Men να ξεκινά. Το κακό είναι πως από τη ταινία του Blade το ποσοστό ήταν περίπου 25 χιλιάδες δολάρια για την marvel. X-Men και Spider-Man, έσπασαν τα ταμεία, αλλά και πάλι το ποσοστό ήταν ξεφτίλα.
«Χαρίζαμε τα διαμάντια της εταιρείας μας», είχε δηλώσει ο Arad.
Rise of the Phoenix
Το 2003, ο ατζέντης David Maisel, ήρθε σε επαφή με τον Isaac Perlmutter με την εξής πρόταση. «Γιατί δε ξεκινάτε films κάτω από το δικό σας λάβαρο, ώστε να εκμεταλλεύεστε οι ίδιοι 
τα κέρδη τους; Και αν το κάνετε αυτό, δε μπορούν οι ιστορίες σας να έχουν crossovers όπως και στα comics;».
Σίγουρα ήταν δελεαστικό και άξιζε μια δοκιμή. Έλα όμως που απαιτούσε μεγάλο χρηματικό ποσό και να γεμίσει τα ξεροκέφαλα του διοικητικού συμβουλίου.
Το φως ήρθε το 2005, όταν η Marvel κατάφερε να κλείσει συμφωνία με τη φίρμα της Wall Street, Merrill Lynch. Οι όροι ολίγον τι ρίσκο και κωλοδαχτυλάκι θα έλεγα. Χαρακτήρες όπως ο Captain America και ο Thor, θα έμπαιναν ως εγγύηση και σε περίπτωση αποτυχίας των ταινιών, οι χαρακτήρες θα ανήκαν πλέον στη τράπεζα.
Anyways, αν δε ρισκάρεις δε πρόκειται να πετύχεις. Ο Lynch έδωσε δάνειο στη Marvel 525 εκατομμύρια, για εφτά χρόνια, όπου με σωστή διαχείριση θα μπορούσε αυτό το budget να χρησιμοποιηθεί και για δέκα ταινίες. Με αυτό το έναυσμα, η Marvel πήρε πίσω τα πνευματικά δικαιώματα χαρακτήρων που είχε πουλήσει μεσ’ τα χρόνια, όπως τον Iron-Man, τον Hulk, τον Thor και τη Black Widow.
Μετά απ’ αυτό, ανακοινώθηκε η παραγωγή του Iron-Man, ως το πρώτο ανεξάρτητο film της Marvel. Παράλληλα με τα γυρίσματα της ταινίας, η Marvel κατάφερε άλλη μία σημαντική απόκτηση που θα επηρεάσει το μέλλον της, ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό από την απόκτηση των χαρακτήρων που είχε χάσει.
Kevin -the diamond- Feige
O Kevin Feige, έκανε το ξεκίνημα του σα βοηθός της παραγωγού Lauren Shuler Donner. Η αγάπη του για τα comics, τον έκανε να καταφέρει στη νεαρή ηλικία των 27, να γίνει ο παραγωγός στη ταινία X-Men και μετά έδωσε πόνο. Spider-Man, Daredevil, Hulk, όλα παραγωγή του κυρίου! Το 2007 λοιπόν, το παλικάρι μας, έγινε πρόεδρος των Marvel studios, με πρώτο του credit τον Iron-Man, όπου έκανε 585 εκατομμύρια είσπραξη! Είπατε κάτι;
Οι επιτυχίες δε σταματούν εδώ, το 2009, η Disney αγοράζει τη Marvel για 4,3 δισεκατομμύρια δολάρια! Μήπως θέλετε να πείτε κάτι τώρα; Μπα, κλάψτε με κανένα comic του Batman καλύτερα…
Πάμε να κάνουμε και ένα γρήγορο απολογισμό. Οι Avengers έφεραν δισεκατομμύρια, το Iron-Man 3 είναι η δεύτερη ταινία της Marvel που έκανε εισπράξεις άνω του ενός δισεκατομμυρίου, μέχρι και οι Guardians of the Galaxy ξεπέρασαν τα 750 εκατομμύρια. Το καλοκαίρι, περιμένουμε το Avengers: Age of Ultron, αυτό από μόνο του θα θέσει νέο πήχη.
Για μια εταιρεία που βρισκόταν χρεωμένη μέχρι το κόκαλο κάτι λιγότερο από 20 χρόνια πριν, σαν σούπερ ήρωας, κατάφερε να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της. Παρά τη καταστροφή που πήγε να βιώσει, πάτησε αργά και σταθερά στα πόδια της, με αποτέλεσμα να επιτύχει μια κίνηση που τις απέφερε δισεκατομμύρια. Πόσοι το έχουν καταφέρει αυτό;
Οπότε για άλλη μια φορά σας ξαναλέω, είμαι Marvelακιας και φαίνομαι!
‘Till next time
Διαβάστε ακόμα:
Τα προβλήματα στα copyrights στο Marvel Universe
